Müellifin telif ettiği maddeler veya madde bölümleri
AHMED EFLÂKÎMevlânâ Celâleddîn-i Rûmî ve etrafındakileri anlatan Menâḳıbü’l-ʿârifîn adlı eserin yazarı.
AHMED-i RÛMÎHindistan’da Mevlevîliği yaymaya çalışan Anadolulu bir sûfî ve müellif.
AHYÂRTasavvufta, dünyanın düzenini sağladıklarına inanılan ricâlü’l-gayb zümrelerinden birine verilen ad.
AM‘AK-ı BUHÂRÎKarahanlılar devrinde Mâverâünnehir’de yaşayan İranlı şair.
ÂRİF ÇELEBİSultan Veled’in oğlu, Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî’nin torunu.
ÂRİFÎ FETHULLAH ÇELEBİOsmanlı hânedanı hakkında Farsça olarak kaleme aldığı Şehnâme-i Âl-i ʿOs̱mân adlı eseriyle tanınan müellif.
ÂSİTÂN-ı KUDSŞiîler’in sekizinci imamı Ali er-Rızâ’nın İran’ın Meşhed şehrindeki türbe ve külliyesi.
ÂTEŞKEDELutf Ali Beg Âzer’in (ö. 1195/1781) şuarâ tezkiresi.
AVFÎİran edebiyatında ilk şuarâ tezkiresi olan Lübâbü’l-elbâb’ın müellifi.
BÂKĪHANLITürk asıllı Azerbaycanlı tarihçi, şair ve edip.
BELHAfganistan’ın kuzeyinde bir şehir ve eyalet.
BÜSTAfganistan’ın Sicistan bölgesinde harabeleri bulunan eski bir şehir.
CÂM-ı CEMEfsanevî İran hükümdarlarından Cemşîd ile Keyhusrev’e, ayrıca Hz. Süleyman’a ve Büyük İskender’e atfedilen sihirli kadeh.
CENGELÎXX. yüzyıl başlarında İran’da ortaya çıkan milliyetçi ve reformcu bir hareket.
CEVÂMİU’l-HİKÂYÂTAvfî’nin (ö. 629/1232 [?]) edebiyatla, ahlâkla ve tarihî kişilerle ilgili hikâyelerden oluşan Farsça eseri.
CÛZCÂNAfganistan’da bir bölge.
CÜNEYD-i SAFEVÎSafeviyye tarikatının bir devlete dönüşmesinde büyük payı olan kişi.
ÇÂRDARBKalenderîler’le diğer bazı tasavvufî zümrelerin uyguladıkları saç, sakal, bıyık ve kaşları tamamen kesme geleneği.
ÇAVİlhanlılar’dan Geyhatu Han döneminde kullanılan Çin menşeli kâğıt para.
ÇEÇNÂMEHindistan’ın Sind bölgesi tarihiyle ilgili müellifi meçhul bir eser.
ÇEŞMEdebiyat ve tasavvufta bir remiz; Fars edebiyatı ile Türk divan edebiyatında çeşitli anlamlarda kullanılan bir mazmun ve tasavvuf terimi.
DAKĪKĪİran edebiyatında kendisine ilk manzum şehnâme yazma görevi verilen şair.
DERÎBugünkü Farsça’nın temelini teşkil eden eskiden saray ve çevresinde konuşulan dil.
DERVİŞBir tarikata ve şeyhe bağlı olan mürid, sûfiyâne bir hayat yaşayan kişi.
DESTÛR-i DEBÎRÎMuhammed b. Abdülhâliḳ el-Meyhenî’nin İslâm diplomatiğinin ilk Farsça örneklerinden biri sayılan eseri.
DEVRAKİran’ın Hûzistan bölgesinde tarihî bir şehir.
DEYLEMİran’ın kuzeyinde Gîlân eyaletinin bir bölümünü teşkil eden, Hazar deniziyle Kazvin arasındaki dağlık bölgenin ve bu bölgede yaşayan kavmin adı.
DÎNEVERBatı İran’da Cibâl bölgesinde tarihî bir şehir.
DİZFÛLİran’ın Hûzistan eyaletinde şehir ve bu şehrin merkez olduğu il.
EBÛ MEDYENMedyeniyye tarikatının kurucusu Kuzey Afrikalı mutasavvıf.
EBÛ SAÎD-i EBÜ’l-HAYRTekke âdâbını tesbit eden ve düzenlediği semâ meclislerinde okuduğu âşıkane rubâîlerle tanınan Horasanlı mutasavvıf.
EFRÂSİYÂBİran millî destanında İran düşmanı olarak gösterilen Turan hükümdarı.
ERDEŞÎRSâsânî Devleti’nin kurucusu ve destan kahramanı hükümdar (226-240).
ESRÂRÜ’t-TEVHÎDMuhammed b. Münevver b. Ebû Saîd-i Mîhenî’nin (VI./XII. yüzyıl) Ebû Saîd-i Ebü’l-Hayr hakkında yazdığı menâkıbnâme.
ESTERÂBÂDKuzeydoğu İran’da bugün Gürgân adıyla anılan tarihî şehir.
FERGANAOrta Asya’da coğrafî bir bölge.
FERHENGİSTANİran’da Farsça’yı yabancı dillerin etkisinden kurtarmak amacıyla kurulan dil akademisi.
FERÎDUNİran millî destan kahramanı.
FERÎGŪNÎLERBugünkü Afganistan’ın kuzeyinde yer alan Cûzcân’da 892-1010 yılları arasında hüküm süren İran asıllı bir hânedan.
FERRÂŞHalife ve sultanların yatak ve halılarını seren, çadırlarını kuran kişi; cami, medrese gibi vakıf eserlerinin temizlik işleriyle uğraşan görevli.
FETTÂHÎ Ḥüsn ü Dil adlı eseriyle tanınan İranlı şair.
FİDÂÎBâtınîler’in, muhaliflerini tehdit etmek veya ortadan kaldırmak amacıyla yetiştirdikleri görevli.
FİDÂİYYÂN-ı İSLÂMII. Dünya Savaşı’ndan sonra İran’da faaliyet gösteren dinî-siyasî teşkilât.
GÎLÂNİran’da bir bölge ve eyalet.
GÜLİSTÂNSa‘dî-i Şîrâzî’nin (ö. 691/1292) ünlü Farsça eseri.
HABSİYYEİran edebiyatında hapishane hayatını konu alan eserlerin ortak adı.
HAMSEKlasik İran ve Türk edebiyatlarında bir şairin beş mesnevisinden oluşan külliyat.
HAYDARİYYEKutbüddin Haydar-ı Zâveî’ye (ö. 618/1221 [?]) nisbet edilen bir tarikat.
HEMEDANBatı İran’da bir şehir ve bu şehrin merkez olduğu eyalet.
HEMEDÂNÎ, Emîr-i KebîrKübreviyye tarikatının Hemedâniyye kolunun kurucusu, Keşmir’in İslâmlaşmasında önemli tesiri bulunan sûfî.
HOYİran’ın Batı Azerbaycan eyaletinde bir şehir.
HULVÂNIrâk-ı Arap ile Irâk-ı Acem sınırında kurulmuş tarihî bir şehir.
HUNCÎİranlı Şâfiî âlimi ve tarihçi.
HÜMÂYUNBazı İslâm devletlerinde ve özellikle Osmanlılar’da hükümdarı ve hükümdara aidiyeti ifade etmek üzere kullanılan bir terim.
İBN HAFÎFHafîfiyye silsilesinin kurucusu olan sûfî.
İBNÜ’l-BELHÎFars bölgesinin tarih ve coğrafyasına dair Fârsnâme adlı eseriyle tanınan müellif.
İSPEHBEDVali, emîr ve başkumandan anlamında bir terim.
LÜBÂBÜ’l-ELBÂBAvfî’nin (ö. 629/1232 [?]) kaleme aldığı İran edebiyatında ilk şuarâ tezkiresi.
MAKĀMÂT-ı HAMÎDÎÖmer b. Mahmûd el-Belhî’nin (ö. 559/1164) makāme türündeki eseri.
MENÂKIBÜ’l-ÂRİFÎNAhmed Eflâkî’nin (ö. 761/1360) Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî ve Mevlevî tarikatı hakkında en geniş bilgileri ihtiva eden Farsça eseri.
MERSİYE / 2. Bölüm: FARS EDEBİYATIArap, Fars ve Türk edebiyatlarında özellikle ölenin veya kaybedilen değerlerin ardından onu öven ve kaybının üzüntüsünü terennüm eden şiirlerin genel adı.
MERZÜBÂNİran’da Sâsânîler döneminde valilere, İslâmî dönemde yüksek dereceli mahallî memurlara verilen unvan.
MUHYÎ-yi GÜLŞENÎHalvetî-Gülşenî şeyhi, Bâleybelen adlı yapma bir dil icat eden âlim ve şair.
MUSHAFÎUrdu şairi ve tezkire yazarı.
TÂRÎH-i BEYHAKĪMuhammed b. Hüseyin el-Beyhakī’nin (ö. 470/1077) Gazneliler tarihine dair eseri.
x
BAŞKA BİR MADDE GÖSTER