TDV İslâm Ansiklopedisi editörleri tarafından tespit edilen ilişkili maddeler aşağıda sunulmaktadır. Fakat, SAFEVÎLER maddesi ile arasında alaka kurulabilecek ansiklopedi maddeleri bunlarla sınırlı olmayabilir.
ŞAH İSMÂİL
Safevî Devleti’nin kurucusu ve ilk şahı (1501-1524).
TAHMASB
Safevî şahı (1524-1576).
ABBAS I
Safevî hükümdarı (1587-1629).
ABBAS II
Safevî hükümdarı (1642-1666).
HÜSEYİN MİRZA
Safevî hükümdarı (1694-1722).
Hânedana adını veren kişi
SAFİYYÜDDÎN-i ERDEBÎLÎ
Safeviyye tarikatının kurucusu ve Safevî Devleti’ni kuran ailenin atası.
Osmanlılar'a sığınan Safevî şehzadesi
ELKAS MİRZA
Safevî şehzadesi.
CÜNEYD-i SAFEVÎ
Safeviyye tarikatının bir devlete dönüşmesinde büyük payı olan kişi.
Şah İsmâil'i mağlup eden padişah
SELİM I
Yavuz lakabıyla tanınan Osmanlı padişahı (1512-1520).
Safevîler üzerine sefer yapan padişah
SÜLEYMAN I
Kânûnî unvanıyla tanınan Osmanlı padişahı (1520-1566).
Safevîler'in batı topraklarını ele geçiren padişah
MURAD III
Osmanlı padişahı (1574-1595).
Bağdat'ı Safevîler'den geriye alan padişah
MURAD IV
Osmanlı padişahı (1623-1640).
Safevîler'e sığınan Osmanlı şehzadesi
BAYEZİD, Şehzade
Kanûnî Sultan Süleyman’ın saltanat iddiasıyla isyan eden Hürrem Sultan’dan olma oğlu.
Tebriz'i alan vezîriâzam
İBRÂHİM PAŞA, Makbul
Osmanlı vezîriâzamı.
III. Murad'ın İran seferine serdar tayin ettiği kişi
LALA MUSTAFA PAŞA
Kıbrıs, Şirvan ve Gürcistan fâtihi unvanıyla anılan Osmanlı veziri.
III. Murad'ın İran seferine serdar tayin ettiği kişi
FERHAD PAŞA
Osmanlı vezîriâzamı.
III. Murad'ın İran seferine serdar tayin ettiği kişi
OSMAN PAŞA, Özdemiroğlu
Osmanlı vezîriâzamı.
I. Abbas'ın mağlup ettiği Osmanlı serdarı
CİGALAZÂDE SİNAN PAŞA
Osmanlı sadrazamı.
Şah İsmâil'i yetiştiren kişi
LÂHÎCÎ, Muhammed b. Yahyâ
İranlı mutasavvıf-şair.
Şah İsmâil'in başını kestirerek II. Bayezid’e gönderdiği hükümdar
ŞEYBÂNÎ HAN
Şeybânîler hânedanının kurucusu ve ilk hükümdarı (1500-1510).
Tahmasb’dan aldığı yardımlara karşılık Kandehar’ı Safevîler’e teslim eden hükümdar
HÜMÂYUN
Bâbürlü hükümdarı (1530-1540, 1555-1556).
Safevî hânedanına son veren kişi
NÂDİR ŞAH
İran’da Avşarlılar hânedanının kurucusu ve ilk hükümdarı (1736-1747).
HASAN-ı RÛMLÛ
Aḥsenü’t-tevârîḫ adlı umumi tarihin müellifi, âlim.
SÂM MİRZA
Şair ve tezkire sahibi İranlı şehzade.
ÂMİLÎ, Bahâeddin
Şeyh Bahâî diye tanınan İranlı âlim.
DÂMÂD, Muhammed Bâkır
İran’da yetişen çok yönlü İmâmiyye âlimi.
MOLLA SADRÂ
İşrâkī, Ekberî ve Meşşâî düşünce ekollerini mezceden İranlı filozof ve âlim.
LÂHÎCÎ, Abdürrezzâk b. Ali
İranlı filozof, kelâm âlimi ve şair.
ŞAH MAHMÛD NÎSÂBÛRÎ
Safevî dönemi nesta‘lik hattatı.
MÂLİK-i DEYLEMÎ
İranlı nesta‘lik hattatı.
ABDULLAH-ı ŞÎRÂZÎ
XVI. yüzyılın ikinci yarısında Safevîler devrinde yaşamış İranlı müzehhip ve mücellit.
BABA ŞAH İSFAHÂNÎ
Safevîler devrinde yaşayan nesta‘lik hattatı.
ABDÜLBÂKĪ-yi TEBRÎZÎ
Safevîler devri hattat ve şairi.
ALİ RIZÂ-yi ABBÂSÎ
Safevîler’den I. Şah Abbas döneminde (1587-1629) eser veren aklâm-ı sitte ve bilhassa nesta‘likte ünlü İranlı hattat.
İMÂD-i HASENÎ
Nesta‘lik yazıyı güzelliğinin zirvesine ulaştıran Safevî hattatı.
BİHZÂD
Tanınmış minyatür sanatçısı.
ÂGĀ MÎREK
XVI. yüzyılda yaşayan tasvir sanatçısı.
TÂHİR VAHÎD
Safevîler devri şairi, tarihçi ve devlet adamı.
ABDÜLAZÎZ b. ABDÜLVEHHÂB
Hoca Abdülazîz adıyla tanınan XVI. yüzyıl Safevî devri tasvir sanatçısı.
KUMMÎ, Kādî Ahmed
Safevî Devleti’nde önemli görevlerde bulunan tarihçi, münşî ve tezkire yazarı.
İSKENDER BEY MÜNŞÎ
Türk asıllı Safevî tarihçisi.
ÇALDIRAN SAVAŞI
Yavuz Sultan Selim ile Safevî Hükümdarı Şah İsmâil arasında Çaldıran ovasında 23 Ağustos 1514’te yapılan meydan savaşı.
IRAKEYN SEFERİ
Kanûnî Sultan Süleyman’ın 1533-1535 yılları arasında yaptığı ilk İran seferi.
KASRIŞÎRİN ANTLAŞMASI
Osmanlılar’la Safevîler arasında 1639’da imzalanan ve bugünkü Türkiye-İran doğu sınırını belirleyen antlaşma.
AHSENÜ’t-TEVÂRÎH
Safevîler devri tarihçi ve âlimlerinden Hasan-ı Rûmlû’nun (ö. 985/1577) kaleme aldığı Farsça umumi tarih.
MESCİD-i ŞÂH
İran’ın İsfahan şehrinde XVII. yüzyıla ait cami.
ŞEYH LUTFULLAH CAMİİ
İsfahan’da XVII. yüzyılda inşa edilen cami.
SAFEVİYYE
Safiyyüddîn-i Erdebîlî (ö. 735/1334) tarafından kurulan ve XVI. yüzyılın başında İran’da Safevî Devleti’ne dönüşen bir tarikat.
ABBÂSÎ
Safevî Hükümdarı I. Abbas zamanında (1587-1628) basılan altın ve gümüş sikkeye verilen ad.
KURÇİ
Özellikle Safevîler’de hassa asker topluluğuna verilen ad.
ERDEBİL
İran’da Doğu Azerbaycan idarî bölgesinde il ve bu ilin merkezi olan şehir.
TEKELÜ
Safevî Devleti’nin kuruluşunda rol oynayan Türkmen aşiretlerinden biri.
