TDV İslâm Ansiklopedisi editörleri tarafından tespit edilen ilişkili maddeler aşağıda sunulmaktadır. Fakat, SÖZLÜK maddesi ile arasında alaka kurulabilecek ansiklopedi maddeleri bunlarla sınırlı olmayabilir.
ANSİKLOPEDİ
Çeşitli alanlarda bilgi edinme ihtiyacına özlü şekilde cevap veren bir müracaat eseri türü.
FIKHÜ’l-LUGA
Medeniyet araştırmalarına vesile olmak üzere dil incelemelerini kapsayan ve filoloji ile eşdeğer görülen terim; dilin genel kanunlarına ilişkin konuları kapsayan dil bilimi dalı.
MÜŞECCER
Ağaç biçiminde düzenlenmiş bir nazım türü, kelimelerin ardarda eş anlamlılarıyla açıklandığı bir sözlük çeşidi.
NEVÂDİR
Nâdir kullanılan kelimeleri ve bunlar için kaleme alınan sözlükleri ifade eden bir terim.
FURÛK
Arapça kelimelerin anlam ve kullanım farklarını ifade eden terim, bu farklara dair eserlerin ortak adı.
İSTİŞHÂD
Dil bilgisi kurallarını, kelimelerin yapı ve anlamlarını kanıtlamak üzere doğruluğu kesin olan misaller getirmek anlamında edebiyat terimi.
GARÎBÜ’l-KUR’ÂN
Kur’ân-ı Kerîm’deki garîb lafızların tefsirini konu alan ilim dalı ve bu dalda yazılan eserlerin ortak adı.
GARÎBÜ’l-HADÎS
Hadis metinlerinde geçen nâdir kelimeleri konu alan ilim dalı ve bu dalda yazılan eserlerin ortak adı.
LİSÂNÜ’l-ARAB
İbn Manzûr’un (ö. 711/1311) Arapça sözlüklerin en büyüklerinden olan ansiklopedik sözlüğü.
el-KĀMÛSÜ’l-MUHÎT
Fîrûzâbâdî’nin (ö. 817/1415) Arapça’dan Arapça’ya sözlüğü.
MUHÎTÜ’l-MUHÎT
Butrus el-Bustânî’nin (ö. 1300/1883) hazırladığı Arapça’dan Arapça’ya ilk modern sözlük.
LEHCE-i OSMÂNÎ
Ahmed Vefik Paşa’nın (ö. 1891) yazdığı Türkçe’den Türkçe’ye ilk sözlük.
DÎVÂNÜ LUGĀTİ’t-TÜRK
Kâşgarlı Mahmud tarafından Araplar’a Türkçe’yi öğretmek ve Türkçe’nin Arapça kadar zengin bir dil olduğunu göstermek maksadıyla yazılan ilk Türk dili sözlüğü.
TÜRK LUGATI
Hüseyin Kâzım Kadri’nin (ö. 1934) hazırladığı karşılaştırmalı Türkçe sözlük.
LUGAT-ı NÂCÎ
Muallim Nâci’nin (ö. 1893) Batı kaynaklı kelimelere de yer verilen Osmanlıca sözlüğü.
el-MÜNCİD
Luvîs Ma‘lûf el-Yesûî’nin (ö. 1947) hazırladığı Arapça sözlük.
el-MU‘CEMÜ’l-VASÎT
Kahire Arap Dil Kurumu tarafından çıkarılan Arapça sözlük.
TÂCÜ’l-LUGA
İsmâil b. Hammâd el-Cevherî’nin (ö. 400/1009’dan önce) Arapça sözlüğü.
MUKADDİMETÜ’l-EDEB
Zemahşerî (ö. 538/1144) tarafından yazılan sözlük.
ESÂSÜ’l-BELÂGA
Zemahşerî’nin (ö. 538/1144) kelimelerin terkip halinde kullanımlarını esas alarak düzenlediği Arapça mecazlar sözlüğü.
TEHZÎBÜ’l-LUGA
Muhammed b. Ahmed el-Ezherî’nin (ö. 370/980) ansiklopedik sözlüğü.
MU‘CEMÜ MEKĀYÎSİ’l-LUGA
İbn Fâris (ö. 395/1004) tarafından hazırlanan Arapça etimolojik sözlük.
AKREBÜ’l-MEVÂRİD
Saîd el-Hûrî eş-Şertûnî (ö. 1912) tarafından hazırlanan Arapça sözlük.
el-CEMHERE
İbn Düreyd (ö. 321/933) tarafından hazırlanan Arapça sözlük.
el-MUHKEM
İbn Sîde’nin (ö. 458/1066) mehâric-i hurûfa göre tertip ettiği sözlüğü.
MÜCMELÜ’l-LUGA
İbn Fâris’in (ö. 395/1004) daha çok sahih kelimeleri içeren Arapça sözlüğü.
el-BÂRİ‘
Arap dili ve edebiyatı âlimi Ebû Ali el-Kālî (ö. 356/967) tarafından hazırlanan Arapça sözlük.
el-MUHASSAS
İbn Sîde’nin (ö. 458/1066) konularına göre düzenlenen Arapça sözlüğü.
el-MUARREB
Mevhûb b. Ahmed el-Cevâlîkī’nin (ö. 540/1145) Arapça’ya başka dillerden giren kelimelere dair sözlüğü.
BAHRÜ’l-GARÂİB
Fâtih ve II. Bayezid devri âlimlerinden Lutfullah Halîmî’nin hazırladığı manzum Farsça-Türkçe sözlük.
ABUŞKA LUGATI
XVI. yüzyıl ortalarında Çağatay Türkçesi’nden Osmanlı Türkçesi’ne Anadolu’da düzenlenen bir sözlük.
KİTÂBÜ’l-İDRÂK
Ebû Hayyân el-Endelüsî’nin (ö. 745/1344) Türkçe kaleme aldığı sözlük ve gramer kitabı.
et-TUHFETÜ’z-ZEKİYYE
Memlük Kıpçak Türkçesi sözlüğü ve dil bilgisi kitabı.
el-MÜFREDÂT
Râgıb el-İsfahânî’nin (ö. V./XI. yüzyılın ilk çeyreği) Kur’an’daki garîb kelimelere dair sözlüğü.
LUGATNÂME
Ali Ekber Dihhudâ’nın (ö. 1955) Fars diliyle ilgili büyük ansiklopedik sözlüğü.
BURHÂN-ı KĀTI‘
Muhammed Hüseyin b. Halef-i Tebrîzî’nin yazdığı Farsça’dan Farsça’ya sözlük.
et-TA‘RÎFÂT
Seyyid Şerîf el-Cürcânî’nin (ö. 816/1413) İslâmî ilimlere dair terimler sözlüğü.
BEDÂYİU’l-LUGAT
Ali Şîr Nevâî’nin şiirlerindeki kelimeleri açıklamak maksadıyla hazırlanan Çağatayca-Farsça sözlük.
MUFASSAL KĀMÛS-ı FELSEFE
Rıza Tevfik’in (ö. 1949) kaleme aldığı felsefe terimleri sözlüğü.
Dilin bütün kelimelerini alan ilk Arapça sözlüğün yazarı
HALÎL b. AHMED
Nahiv ve aruzu sisteme kavuşturan ünlü dil ve edebiyat âlimi.
